Bọ xít (Tessaratoma papilosa) là loài gây hại nghiêm trọng đối với cây nhãn và vải. Chúng thường gây hại vào tháng 3-4 khi cây đang ở giai đoạn ra đọt non, ra hoa và kết trái, bằng cách hút nhựa từ cây làm rụng bông và quả.
Sự tác động của bọ xít này gây ra ảnh hưởng đáng kể đến sản lượng và chất lượng của quả. Dưới đây là các biện pháp phòng trừ bọ xít hại nhãn vải được Bọ Cánh Cứng tổng hợp và chia sẻ đến bạn.
Bọ xít có các đặc điểm sinh học
- Bọ trưởng thành có màu vàng nâu, mặt bụng phủ một lớp sáp màu trắng, thân dài khoảng 25-30 mm. Chúng thường giả vờ chết khi bị xua đuổi mạnh mẽ hoặc khi trời nắng nóng, sau đó rơi xuống đất và sau khi hết sợ sẽ bò lên tấn công lại cây.
- Sau khi đẻ trứng, trong một hoặc hai ngày, bọ trưởng thành sẽ đặt trứng thành từng khối dưới mặt lá, với khoảng 14-16 trứng mỗi khối.
- Trứng mới đẻ có hình dạng gần như là hình tròn và màu xanh nhạt, sau đó chuyển dần sang màu hồng tối và khi gần nở thì màu xám đen.
- Ấu trùng mới nở thường tập trung sống chung trong vài giờ, sau đó sẽ tìm thức ăn và phân tán.
Triệu chứng tác hại của bọ xít nâu đối với vải và nhãn
Bọ xít nâu, còn được biết đến với tên gọi phổ biến là bọ xít hại vải, là một loại sâu hại đa thực, có khả năng gây hại cho nhiều loại cây trồng khác nhau. Ngoài việc gây hại cho cây vải, bọ xít cũng gây ra những tổn hại nặng nề đối với cây nhãn.
- Bọ xít non và trưởng thành chủ yếu tập trung hút sức sống từ đọt non, cuống hoa và cuống quả, gây ra các vết châm màu nâu đen nguy hiểm. Khi bị tấn công, lá cây thường khô cháy, hoa và quả có thể bị rụng.
- Khi quả đã lớn, việc bọ xít châm vào gây ra sự thối rụng của quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng của vụ mùa.
Cách nhận biết bọ xít hại vải và nhãn
Bọ xít hại nhãn vải và nhãn có ba giai đoạn phát triển: giai đoạn trứng, bọ xít non và bọ xít trưởng thành. Có thể nhận biết các giai đoạn này dựa trên các đặc điểm sau:
Bọ xít trưởng thành
- Cơ thể của bọ xít trưởng thành thường có màu vàng nâu hoặc màu nâu.
- Mảnh lưng của chúng thường có màu nâu đến nâu đậm.
- Mút cánh của bọ xít có màu nâu đen.
- Mặt bụng của chúng có lớp phấn trắng (tương tự như vôi) bao phủ. Trong mùa đông, lớp phấn này sẽ mất dần hoặc hoàn toàn biến mất, để lộ phần da cứng màu vàng sáng.
Trứng
- Trứng có hình dạng như cốc, kích thước gần bằng hạt đậu xanh, thường được sắp xếp thành 2-3 hàng trên lá hoặc cành.
- Màu sắc của trứng thay đổi từ vàng sáng (khi mới đẻ) đến màu vàng xanh, màu nâu tím, và khi sắp nở thì chuyển sang màu đen.
Bọ xít non
- Bọ xít non mới nở có hình dạng giống trứng, với viền màu đen lốm đốm (tương tự như con bọ rùa nhưng dẹt hơn), sau đó chuyển dần sang màu vàng nâu hoặc màu nâu.
- Phân loại tuổi của bọ xít non:
- Tuổi 1: Khi mới nở, bọ xít non có chiều dài khoảng 6,3mm, rộng 4,5mm, màu đỏ tươi sau vài giờ, sau đó chuyển sang màu xám.
- Tuổi 2: Cơ thể có màu đỏ nâu, và có đường viền màu đen quanh cơ thể.
- Tuổi 3: Đôi mầm cánh bắt đầu hiện rõ, và lớp phấn sáp che phủ cơ thể dày hơn, làm cho cơ thể có màu xám mốc.
- Tuổi 4: Cơ thể chuyển sang màu vàng nâu hoặc màu nâu. Con đực thường có kích thước 24,5 x 14,3mm, con cái có kích thước 28,6 x 16,4mm.
Các biện pháp phòng trừ bọ xít hại nhãn vải
- Vệ sinh vườn và tỉa cành để các hoa và đọt non tập trung, giúp dễ dàng quan sát và xử lý bọ xít, rung cây cho bọ xít rơi xuống đất.
- Diệt bọ xít trưởng thành qua đông, đặc biệt vào tháng 12 và tháng 1 bằng cách rung cây để bọ xít rơi xuống đất để tiện cho việc bắt hoặc phun thuốc vào các vị trí mà bọ xít có thể ẩn náu qua mùa đông.
- Thực hiện kiểm tra định kỳ để phát hiện và ngắt bỏ các ổ trứng của bọ xít, sau đó thu bắt các bọ trưởng thành để tiêu diệt.
- Bảo vệ và tạo điều kiện thuận lợi cho các loài thiên địch, đặc biệt là ong ký sinh, để chúng có thể phát triển và giảm thiểu sự phát triển của bọ xít.
Ngoài ra, bên cạnh các biện pháp phòng trừ bọ xít hại nhãn vải ở trên thì nông dân có thể sử dụng một số loại thuốc như Trebon 0,2%, Sherpa 25EC 0,2-0,3%, Dipterex nồng độ 0,3%, hoặc Fastax 50EC nồng độ 0,1%. Tuy nhiên, cần chú ý rằng việc dùng thuốc có hiệu quả cao nhất khi bọ xít ở tuổi 1-2 do chúng thường mẫn cảm với thuốc và di chuyển chậm hơn so với bọ xít trưởng thành.